Selen to mikroelement, który odgrywa w naszym organizmie bardzo ważną rolę. Działa antyoksydacyjnie, chroniąc nasze DNA przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Dba też o nasz układ odpornościowy, funkcjonowanie tarczycy oraz odpowiada za męską płodność i kondycję włosów oraz paznokci. Okazuje się jednak, że większość z nas dostarcza maksymalnie połowę naszego dziennego zapotrzebowania na selen.
Instytut Żywności i Żywienia zaleca, aby dzienne spożycie selenu wynosiło 55mcg. Szacuję się jednak, że w naszej diecie dostarczamy zbyt małe jego ilości. Z selenem jednak należy uważać. Nie powinno go być ani za mało, ani za dużo. Jego nadmiar może prowadzić do łamliwości paznokci, wypadania włosów, depresji, nerwowości, pocenia się, a także zaburzeniami ze strony układu nerwowego. Długotrwałe stosowanie zbyt wysokich dawek tego pierwiastka może też zwiększać ryzyko wystąpienia insulinooporności i cukrzycy typu 2.
Jakie są naturalne źródła selenu?
Zawartość tego pierwiastka w produktach będzie zależała od jego stężenia w glebie, z której pochodzi kupowana żywność. Jednak gleby na terenie Polski charakteryzują się niskim stężeniem selenu, co w zestawieniu z niezbyt różnorodną dietą będzie powodować jego niedobory. Gdzie znajdziemy selen? W podrobach, skorupiakach, rybach, mleku, przetworach mlecznych, jajkach, czosnku, nasionach roślin strączkowych oraz orzechach brazylijskich (tylko nie tych pochodzących z Boliwii).
Czy warto suplementować selen?
Niestety rynek suplementów diety w Polsce nie prezentuje się najlepiej. Wciąż brakuje u nas odpowiednich procedur oraz dobrych kontroli preparatów, które potwierdzałyby deklaracje producenta. Przeprowadzona analiza suplementów z selenem wykazała jednak, że dawki rzeczywiste bardzo różniły się od deklarowanej wartości. Różnice wynosiły od 10 do nawet 290%! Ze względu na to warto rozważyć rezygnację z przyjmowania selenu w postaci suplementów diety jeśli nie potwierdzimy jego poziomu w surowicy krwi. Lepiej będzie zadbać o to, aby nasza codzienna dieta była bardzo urozmaicona i zgodna z zasadami zdrowego żywienia.
Pamiętaj jednak o tym, że naukowcy cały czas starają się powiększyć swoją wiedzę w zakresie roli selenu w naszym organizmie. Dlatego też, aby uniknąć jego niedoboru oraz nadmiaru należy kontrolować jego poziom we krwi.
Głaz, K, Niedobór selenu – czy to jest problem w Polsce?, Maraton diagnostyczny dla dietetyków, ALAB Laboratoria, 2018
Stoffaneller R, Morse N.L, A review of dietary selenium intake and selenium status in europe and the middle east, Nutrients, 2015
Raport o dopuszczaniu do obrotu suplementów diety, Najwyższa Izba Kontroli, 2017
Niedzielski P, Rudnicka M, Wachelka M, Selenium species in selenium fortified dietary supplements, Food Chemistry, 2016
Jaworska K, Lener M, Jakubowska A, Selen w prewencji raków, 2011
Bresson J.L, Flynn A, Heinonen M, Selenium related health claims, European Food Safety Authority Journal
